Xırtlaktan xırt gibi çıkarılan o ses dünya dillerinin bazılarında var, bazılarında yok. Ne hikmettir bilinmez, Türkçenin doğu komşularının hepsinde var. Kürtçede var, malum. Arapçada, Farsçada, Ermenicede, Gürcücede, Zazacada, Çerkezcede, Lazcada, Süryanicede ve İbranicede de var. Ona bakarsanız Azericede de var, Anadolu Türk ağızlarının çoğunda da var. Ama İstanbul ağzında yok. Batılılıktan mı? Sanmam. Holandacada da o ses var sonuçta, Batının batısı İskoççada da var. Tesadüf olmalı.
O sesi temsil eden bir harf olmadan da Türkçeyi paşa gibi yazarız tabii; bunca senedir yazmışız, bir şeyimiz eksilmemiş. Ama bakın şimdi ne oldu. Türkçenin onyıllardır kapalı duran doğu penceresi aralandı, o taraftan da esintiler gelmeye başladı. Gün geçmiyor ki Kürtçeyle ve Kürtlükle, Arapçayla ve Arap kültürüyle ilgili bir konuya toslamayalım. Ötekilere de sıra gelecektir, kuşkunuz olmasın. Sonuç? Mesela o köyün adı Hultik mi Xultik mi, ayırma ihtiyacı doğuyor. Yahut berber anlamına gelen hallâk ile Yaratan anlamındaki xallâk ’ı ayırdetmek gerekiyor. Ayıramasan ufak ufak kendini cahil hissetmeye başlıyorsun.
Akademik literatürde o sesi zımbırtılı h harfiyle yazarlar, şöyle: ḫ. Ama Microsoft kahrolsun, standart fontların hiçbirinde bu harf yok, en yeni Unicode’da bile çift karakter yazmak zorundasın. İşin yoksa editöre ayrı, tashihçiye ayrı, matbaaya ayrı not yaz, aman gözünü seveyim zımbırtılı h’lerim baskıda doğru çıksın diye. Kh diye yazsan gene olmaz, Türkçe imlanın mantığına aykırı. Üstelik uluslararası kullanımda kh’ın anlamı başkadır, sert nefesli bir /k/ anlamına gelir.
1930’lu yılların başında Celadet Ali Bedirhan, pardon Bedirxan, bugünkü Kürt alfabesini oluştururken خ karşılığı x harfini kullanmış, pek de iyi etmiş. Başta biraz tuhaf geldi bana da ama çabucak alıştım, şimdi rahat rahat kullanıyorum.
Batı dillerinde x’in anlamı başkadır /ks/ okunur tabii, ama olsun o kadar karışıklık diyeceğiz. Muğlaklık olmasın diye sözlüğümde Yunan alfabesindeki χ harfini kullandım. Ama günlük yazışmada öyle egzotik simgelerle uğraşamazsın ki?
bunlar da altındakiler
YABANCI
x sesi (hı, kh..ne dersen artık) Türkçenin doğu komşusu olan dillerde var, Türkçede yok diyorsun ya, doğrudur. Çünkü Rumcada yoktur. Şu anda bizim Türkçe diye konuştuğumuz şey de zaten Rumların Türkçeyi tela...Devamını Gör
10 Ekim 2010, 21:32 · · 2 kişi
YABANCI Yani şu bizim arkaik milliyetçilerimiz (Ziya gökalp, Ömer seyfettin, milli edebiyat tayfası...) Türkçeyi Arapça Farsça sözcüklerden temizleyeyim derken daha gizli ve zor fark edilen bir kötülük etmişlerdir Türkçeye:Rum türkçesini asıl türkçe ilan etmişlerdir ki bu da Türkçedeki şiiri müziği öldürmek olmuştur. Bundan mütevellit koca bir halk kendi dilini konuşmakta zorlanır.
10 Ekim 2010, 21:36 · · 1 kişi
YABANCI "gelüp" "gidüp" gibi ilk hecedeki düz ünlüden sonra yuvarlak ünlü getirmeyi şu anda Türkçeye aykırı buluyoruz mesela,şu ne idüğü belirsiz "küçük ünlü uyumu"kuralı gereğince; ama yüzyıllarca böyle konuşulduğunu metinlerden anlıyoruz...nasıl oluyor bu...tahmini söylüyorum: küçük ünlü uyumu kuralı da rumcada vardır..
10 Ekim 2010, 21:41 · · 1 kişi
YABANCI
tarihsel olarak bakıldığında istanbul demografisinde rumların ve slavların (balkan dilleri) yoğun bir ağırlığı olduğu görülüyor..özellikle seçkinlar alanında. yani sadece rumlar babında ısrarlı değilim, ama çok çok islav-rum karışımı bir batılı dil, gırtlak ve fonetik etkisinin İstanbul türkçesini belirlediği aşikar. islav etkisi sanıldığının çok üzerindedir. bunların türkçeyi konuşma şekli bize istanbul türkçesi diye yutturulmuş analaycağınız.
11 Ekim 2010, 02:01 ·
Suat Kamali yabancı tezinde haklısın..aynısı Q harfi içinde geçerli..konuşma dilinde değil..ancak yazım dilinde eksikliğini hissediyoruz..
11 Ekim 2010, 08:34 ·
YABANCI soru hayal kırıklığı..elcevap: çünkü rumlarla iç içeydik. ne çekiyorsun dostum..söyle de biz de takılak.
12 Ekim 2010, 02:27 ·
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder