1. Şarkı, Tutunamayanlar'dan

İTHAF VE MUKADDİME

King Solomon Speare’di adının İncilcesi

Süleyman Kargı dosttur Türkçeye tercümesi

Hamlet için Horatio neyse öyleydi bana.

Kıbrıs dolaylarından göçmüş anavatana.

5    Yıkık bir sur üstüne büyük, cesur ve mağrur.

Saplanmış bayrak gibi, Ankara’da oturur.

Selim Işık tek ve Türk. Ve duygulu, amansız.

Sabırsız ve olumsuz, yaşantısında cansız

Sanılırdı; gerçekti, hayır gerçek değildi.

10   Tutunamayanların tarihine eğildi.

Kelime ve yalnızlık hayatın tadı tuzu

Kucaklamak isterdi ölümü ve sonsuzu.

BİRİNCİ ŞARKI

Dokuz yüz otuz altı. Tarih düşüldü. Niçin?

Doğumu önemlidir-yani kendisi için.

15   Buruşuk yüzler, bezler arasında bir canlı

Başparmağını emdi (yıkanmamış ve kanlı)

Cahildi, ne bilsindi libidonun adını

Duymuştu belki belki aşkın kokusunu, tadını

Sonradan uzun olan yumuk parmaklarında.

20   Yıkandı çinko tasın sıcak ırmaklarında.

İlk resminde beyazdı kundağı gibi yüzü.

Bir taşra konağında yaşadı ilk gündüzü.

Büyükanne, Osmanlı sabrıyla ağır ağır

Sallıyor beşiğini. Dede bunak ve sağır.

25   Gelin ürkek ve şaşkın, dede doksanı aşkın,

Gözlerinde kalmamış ışığı hiçbir aşkın.

Ne zaman yemeğini yediğini bilmiyor.

Gördüğü karısı mı gelini mi bilmiyor.

Asırlık ayakları, evde bir hastalıktı

30   Geceleri dolaşan. Dalgın karnı acıktı;

Kalktı yer yatağından, iki ayaklı hüzün.

Selim’in beşiğine uğradı, beyaz tülün

Altında yatan teni okşadı. Titrek elin

Tuttuğu son canlıydı. Sanki, “Mutfağa gelin!”

35   Diyen bir sese doğru yönelirken, bir ağrı

Saplandı. Ölü buldu onu sabah rüzgârı

İlk rüyanın teriyle (bilincin eşiğinde)

Islanarak uyandı; kıvrandı beşiğinde

Kundağıyla büyük ve beyaz bir elma kurdu

40   Esirlik türküsünü bütün eve duyurdu.

Baba geniş yatakta döndü; yorganı kaptı;

Anne, meme vermenin sancısıyla haraptı.

İlk ve son kocasının, “Çocuğa bak Müzeyyen!”

Mırıltısıyla kalktı kadın kokan yerinden.

45   Corridos adasında Permanlar arasında

Elinde kendi gibi kuru bir barracinda

Tutarak, on ikinci derece bir denklemi

Kaygısız çözmesiyle, Ferrania Sandolem’i

İndirerek tahtından kadın saltanatına

50   Son veren Panton Hipyos ya da önce atına

Sonra kadına tapan Hun gibi Numan Işık

(Oysa ilk yıllarında anneme nasıl âşık).

Uykulu göğüsleri-kim bilir ne tazeydi.

İpek geceliğinin içinde sert ve diri

55   (mektuplarda Numan Bey, aşkını eski Türkçe

-evlenmeden elbette- anlatırmış anneme)

Kayarken karanlıkta, dede bir taş yığını

Gibi, genç lohusanın acıttı ayağını.

Acı bir çığlık kesti Selim’in nefesini

60   Belki o anda duydu korkunun ilk sesini.

Evin arka bahçesi otlar ve tahta perde.

Anılar başladı mı? Paslı bir kilim yerde,

Koruyor dış dünyadan. İlk böcekler elinden

Kayıp geçiyor. Nine, düşürmüyor dilinden

65   Belirsiz anlamlarla uyutan ninnileri

Hu diyen dervişleri ürkünç ecinnileri.

Dandini ve dasdana, kov bostancı danayı

Yemesin lahanayı, yemesin lahanayı.

Bir yaşında kızamık, iki yaşında sıtma,

  70   Yakaladı Selim’i. Yavrum terleme, koşma!

Terli bir uyanıştan sonra tam üç yaşında

Düştü yatağa baygın. Ağlayarak başında

Kuran okur annesi; bir açılsa gözlerin.

Ne diyorsun Allahım, duyulmuyor sözlerin.

  75    Baba mırıldanıyor: Selim Işık, güzel şey!

Ağlıyor gürültüyle; hey rahmetli Numan Bey!

Kasabanın tek doktoru topal Muvakkar.

Muvakkar’ın tek gözü birazcık şehla bakar.

“Topal doktor kalksana, lambaları yaksana,

  80    Selim elden gidiyor, çaresine baksana.”

Muvakkar’ın gözü varmış derler annemde.

Babama severek varmış derler annem de.

O zaman kaç senesi; tıp, bildiğiniz gibi.

Bütün umut Allah’tan; hep bildiğiniz gibi.

  85   “Zatürrée. Geceyi atlatırsa ümit var.

Kışın olsa giderdi.” (Dışarda ıslak bahar.)

Birden gözünü açtı: karanlık pencereler,

Yağmur izleri. Selim, “Atatürk’ü gördüm,” der.

Taşrada yetişirken öğrendiği tek dildi

   90   Türkçe, cahil Selim’in. Bu kadar diyebildi.

Oysa bilseydi (canım) biraz da Fransızca

“Voila Atatürk maman!” derdi muhakkak orada.

Az gelişmiş babanın az gelişmiş tek oğlu,

Şimdi hatırladım da gene gözlerim doldu.

   95   Donuk aydınlığında idare lambasının,

Üzerine eğilen gölgenin (babasının)

Varlığından habersiz, soluk bir ateş gibi

Küçücük yatağında. Bir aydınlık belirdi:

“İşte güneş doğuyor. Kurtuldu, yaşayacak!”

   100  Yamalı bir yıldızdı ilerde ışıyacak.

“İzin ver Selim biraz, Hegel, Fichte diyelim,

Felsefeyle ilişkin bir de ekmek yiyelim.”

Böyle buyurdu Kargı, thus spake King Solomon

Yerindedir bu yargı, evet haklı Platon,

   105  Felsefeyi seviniz, fakat koparmayınız.

Demekle özetliyor: bu dünyada yalnızız.

Özür dilerim senden bu sütunda açıkça,

Çocukluk günlerine kapılmışım çocukça.

Kelimenin anlamı: sevmek demek Yunanca.

110   Filo. Sofya’yı sevmek oluyor Filosofya.

Hatırlarsın pasajda Lefter’in meyhanesi,

Servis yapar, şarkı söyler; biraz kısıktı sesi.

“O Sofya mu, Sofya mu. Sensiz içmek olur mu?”

Kır saçlı laternacı biraz mahzun dururdu.

115   ‘İn vino veritas.’ Ders sofistlerden Duzikos,

Tarih felsefesinde, ‘Armoniko Muzikos...’

“Gene sapıttın Selim. Seni kim durduracak?”

Söylemiştim Süleyman: ben başlamazsam ancak

Durdurulabilirim. Ayrıca fakir dilim

120   Bağlı hece vezniyle, taş kesildi sağ elim.

Hecenin çarmıhına çivilenmiş ellerim.

Kafiye Tanrısına kurban oldum. Efendim?

“Bir şarkının sonuna kadar sabredemedin.”

Bundan kaybediyorum, böyle olduğum için.

125   Ne olur tutma artık beni hece vezniyle

Allahın, senin ve tüm sevenlerin izniyle

Çözülsün zincirlerim, tutulan kol çalışsın.

Bir espri uğruna harcatmayın, alışsın

Selim Işık insana. Söylesin şarkısını

130   Kesintisiz, acemi. Oblomov hırkasını

Çıkarsın bedeninden. Ey ölü ruh! kıyam et!

Beğendin mi Süleyman? “Beğenmedim, devam et.”